سلام دوستان ،
در این درس از سری دروس گرامر زبان آلمانی میخواهیم با هم به افعال انعکاسی یا Reflexe Verben در زبان آلمانی بپردازیم.
افعال انعکاسی در زبان آلمانی
Reflexive Verben به چه معنی و مفهومی هستند و در واقع این نوع از افعال آلمانی کجا و در چه شرایطی میتوانند مورد استفاده قرار بگیرند؟
قبل از پرسش به این سوال اجازه بدهید تعریفی داشته باشیم از افعال انعاکسی یا Reflexive Verben در زبان آلمانی
در واقع افعال انعاکسی یا Reflexive Verben آن دسته از افعال آلمانی هستند که همواره به یک ضمیر مفعولی نیاز دارند که این ضمایر می توانند یا در حالت اکوزاتیو (Akkusativ) و یا در حالت داتیو (Dativ) با توجه به فعل جمله مورد استفاده قرار بگیرند.
به زبان ساده تر اینکه فعل جمله ما بازتابی یا برگشتی به ضمیر جمله دارد که همانطور در بالا اشاره شد ؛ این ضمایر با توجه به فعل جمله ما یا می توانند در حالت اسمی Akkusativ باشند و یا اینکه در حالت اسمی Dativ
برای مثال فعل انعکاسی sich freuen که به معنی خوشحال بودن ، ذوق کردن ، لذت بردن ، حظ کردن و کیف کردن را میدهد یک ضمیر در حالت اسمی Nominativ دارد و جدا از آن یک ضمیر مفعولی در حالت اسمی Akkusativ نیز دارد.
برای درک بیشتر به مثال زیر توجه کنید:
ich freue mich
من خوشحالم یا لذت میبرم
همانطور که مشاهده میکنید جمله ما یک ضمیر ich دارد و در ادامه با توجه به انعکاسی بودن فعل freuen یک ضمیر مفعولی در حالت اسمی Akkusativ نیز بهمراه دارد که این ضمیر به طور غیر مستقیم با ضمیر ich در ارتباط است.
ich –> mich
du –> dich
er –> sich
wir –> uns
du freust dich
er freut sich
wir freuen uns
برای اینکه این مبحث گرامر زبان آلمانی را ساده کنیم ؛ میتوانیم نگاهی اینگونه به افعال انعکاسی داشته باشیم که این افعال در اول شخص مفرد و دوم شخص مفرد یعنی (من و تو ) مهم است که با توجه به فعل جمله از mich, dich یا اینکه mir, dir استفاده کنیم و در مابقی ضمایر کاملا یکسان هستند.
به جدول زیر توجه کنید:
همانطور که در بالا گفته شد: تنها در ضمیر ich, du هست که می بایستی ما بدانیم فعل انعکاسی ما باید ضمیر دومش در حالت اسمی Akkusativ باشد یا Dativ
از کجا می توان درک کرد که یک فعال انعکاسی ما ضمیرش در حالت Akkusativ باید برود یا Dativ
برای درک این موضوع می باستی با تفکر آلمانی بیشتر آشنا شد و همچنین افعال انعکاسی را به همان شکلی که هستند یادبگیرید که سعی میشود به زودی یک لیست از افعال انعکاسی بهمراه مثال در جمله به سایت اضافه شود.
البته بعضی از افعال ذات و شکل مشخص دارند یعنی یا ذات Akkusativ ساز دارند و یا اینکه Dativ ساز و خوشبختانه به تفکر فارسی نیز نزدیک هستند ، در همین رابطه ما میتوانیم به فعل waschen که به معنی شستن می باشد بپردازیم ، در واقع ما فارسی زبان ها نیز همواره کسی یا چیزی را میشوریم پس در فارسی نیز فعل جمله ذات Akkusativ دارد.
die Mutter wäscht ihren Sohn
آن مادر (مادر) بچه اش را میشورد.
der Vater wäscht sein Auto
آن پدر (پدر) ماشین اش را میشورد.
در مثال های بالا یک کسی ؛ چیزی را فرد دیگری را می شست اما باید به این نکته توجه داشته باشیم که اگر بخواهیم بگوییم مثلا آن مادر خودش را میشورد و یا اینکه من خودم را میشورم آنگاه این فعل در حالت انعکاسی یا Reflexiv رفته است. دقیقا نکته این افعال همین است که فعل جمله یک برگشت به ضمیر اصلی دارد و با توجه به آن ضمیر دوم را میسازد : ( خودم را ؛ خودش را و … )
پس بنابراین در زبان آلمانی همواره میگوییم :
ich wasche mich täglich
من خودم را روزانه میشورم
die Mutter wäscht sich jeden Morgen
آن مادر (مادر) هر روز صبح خودش را میشورد.
اما یک نکته بسیار مهم در ارتباط با فعل انعکاسی waschen وجود دارد و آن این است که : هرگاه ما دو تا Akkusativ در جمله داشته باشیم ، آنگاه باید و حتمی ضمیر اشاره ما به حالت Dativ میرود ، برای درک بیشتر به مثال زیر توجه کنید:
ich wasche mir meine Haare
من موهای خودم را میشورم
همانطور که میبینید چون meine Haare در حالت اسمی Akkusativ رفته است ؛ آنگاه ضمیر دوم ما یعنی mir در حالت Dativ رفت و در نهایت بهمراه فعل waschen بکار برده شد.
du wäschst dir deine Hände
تو دستهای خودت را میشوری
افعال انعکاسی به همراه حروف اضافه در زبان آلمانی
در واقع افعال انعکاسی نیز می توانند مانند هر فعلی در زبان آلمانی بهمراه حروف اضافه مورد استفاده قرار بگیرند اما نکته مهمی که وجود دارد این است که هرگاه یک فعل انعکاسی با حروف اضافه مورد استفاده قرار بگیرد آنگاه ذات و شکل آن هیچ تغییری نمیکند ؛ اگر توجه کرده باشید در بالا این اتفاق برای فعل waschen افتاد که در جمله دو تا Akkusativ داشتیم و این باعث شد که ضمیری که به فعل بر میگردد به حالت Dativ برود اما در مورد افعال انعکاسی به همراه حروف اضافه این موضوع اعتباری ندارد و با توجه به Akkusativ ساز یا Dativ ساز بودن حرف اضافه ؛ اسم جمله بعد از آن حالت اسمی اش را انتخاب میکند.
به مثال زیر توجه کنید:
ich bedanke mich für Ihre Einladung
من خود را (مجاب) به تشکر میکنم برای آن دعوت.
در فارسی گفته میشود : تشکر بابت دعوتتون
در واقع میتوان اینگونه گفت که در افعال انعکاسی یک الزامی وجود دارد و من برای خودم آنرا معمولا مجاب بودن معنا میکنم ، البته میتواند این نظریه کاملا اشتباه باشد اما من ارتباط بهتری میگیرم و در بیشتر موارد به من برای درک بیشتر جمله کمک کرده است.
der Student freut sich auf die Semeterferien
آن دانشجو (دانشجو) به خاطر تعطیلات ترم خودش را (مجاب) به خوشحال کردن میکند.
در فارسی : آن دانشجو به خاطر تعطیلات ترم خوشحال است.
چند مثال دیگر :
ich ziehe mich an
من (خودم را مجاب میکنم) چیزی به تن کنم.
در فارسی : من چیزی تنم میکنم
ich setze mich in den Sessel
من (خودم را مجاب میکنم ) در مبل راحتی مینشینم
در فارسی : من به روی راحتی مینشینم
ich putze mir die Zähne
من (خود را مجاب میکنم ) دندان هایم را مسواک بزنم
در واقع فعل putzen نیز همانند waschen چون دو تا Akkusativ در جمله است ضمیر اشاره ما به Dativ تبدیل شد.
ich sehe mich im Spiegel an
من خودم را در آینه میبینم
jetzt muss ich mich beeilen, damit ich mich nicht verpäte
الان باید (خود را مجاب کنم) عجله کنم تا (مجبور نشم دیر کنم) دیر نکنم
آموزش رایگان زبان آلمانی - مرتضی غلام نژاد
منبع: De.Alemani.De
